Perfformiodd Grŵp Pathway o Zimbabwe rwtîn ar gyfer y bobl ifanc a oedd wedi pacio i mewn i’r Pafiliwn ar gyfer Diwrnod y Plant.

Daeth cannoedd o bobl ifanc llawn cyffro o ysgolion ar draws gogledd Cymru i’r Pafiliwn ddydd Mawrth i glywed Neges Heddwch eiconig Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen yn cael ei chyflwyno o’r prif lwyfan.

Mae’r neges yn cynrychioli gwir ethos yr Eisteddfod, a sefydlwyd ym 1947 i feithrin heddwch a chymod trwy gerddoriaeth yn dilyn yr Ail Ryfel Byd, ac sy’n uchafbwynt Diwrnod y Plant ar ddiwrnod cyntaf yr ŵyl.
Ysgrifennwyd y Neges Heddwch eleni gan wirfoddolwr yr Eisteddfod Elen Mair Roberts, ac fe gyflwynwyd y Neges Heddwch yn feddylgar gan ddisgyblion tair ysgol yr ardal – Ysgol Pentre, Ysgol Gynradd Froncysyllte ac Ysgol Gynradd Garth. Dechreuodd gyda’r geiriau teimladwy: “Mae heddwch fel afon dawel sy’n llifo’n hamddenol trwy ein bywydau, gan ddod â harmoni a hapusrwydd. Mae’n golygu trin ein gilydd â charedigrwydd, parch a dealltwriaeth.”

Ac fe orffennodd gyda theimlad pwerus: “Gall hyd yn oed gweithredoedd bach o garedigrwydd, fel helpu ffrind neu rannu gwên, wneud gwahaniaeth mawr. Dylem groesawu amrywiaeth a dathlu ein gwahaniaethau. Mae pob person yn unigryw, a dyna sy’n gwneud ein byd mor brydferth.”

Daeth y neges i ben gyda’r gân, gan Patsy Ford Simms a drefnwyd ar gyfer yr Eisteddfod gan Elen Mair Roberts ac a drefnwyd gan Gyfarwyddwr Artistig yr Eisteddfod Dave Danford, “Ni yw Dyfodol Yfory”.

Yn gynharach roedd y dorf ifanc wedi derbyn perfformiadau arbennig gan y grŵp crefft ymladd Indiaidd Paallam Arts CIC, y bu’r plant yn canmol yn uchel wrth iddynt fynd trwy drefn ymladd brysur gyda ffyn.

Dilynwyd hyn gan gerddoriaeth a dawns fywiog gan Grŵp Pathway o Zimbabwe a pherfformiad dwyieithog rhyngweithiol gan y storïwr arobryn Tamar ElunedWilliams, ynghyd ag ensemble pedwar darn o gerddorion o Sinfonia Cymru ar y delyn, ffidil, offerynnau taro a gitâr.

Roedd hon yn adrodd stori o ddwfn yn y coed ers talwm ac roedd y plant yn y gynulleidfa yn ymuno’n uchel – yn Gymraeg ac yn Saesneg – pryd bynnag y cawsant eu dyrchafu o’r llwyfan.
Ailadroddwyd yr un perfformiadau a’r Neges Heddwch ar gyfer grŵp yr un mor fawr o blant yn ddiweddarach yn y dydd.

Dywedodd Cyfarwyddwr Artistig Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen Dave Danford: “Mae’r Neges Heddwch flynyddol yn draddodiad bendigedig sy’n mynd yn ôl i gychwyn cyntaf yr ŵyl sy’n ymgorffori gwir ethos yr Eisteddfod, sef heddwch a dealltwriaeth trwy gerddoriaeth a dawns.

“Eleni fe’i cyflwynwyd yn hyfryd ac yn feddylgar gan y bobl ifanc eu hunain i ddwy gynulleidfa fawr iawn a gwerthfawrogol.”

Plant y Rheilffordd yn rhoi hwyl wrth gyrraedd gorsaf Llangollen o Gorwen.

Ymunodd Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen â rheilffordd dreftadaeth y dref i droi yn ôl dros 60 mlynedd i ugeiniau o blant ysgol awyddus.

Ar ddydd Mawrth Gorffennaf 2, sef diwrnod cyntaf yr Eisteddfod eleni, aeth 160 o ddisgyblion o dair ysgol yn Nyffryn Dyfrdwy ar drên i’w cludo mewn steil rhwng gorsafoedd rheilffordd Corwen a Llangollen i fwynhau Diwrnod y Plant a gynhelir yn draddodiadol ar ddiwrnod cyntaf y gŵyl graidd.

Ac mae hynny’n rhywbeth sydd heb ddigwydd ers haf 1963 pan adawodd yr ‘Eisteddfod arbennig’ olaf Gorwen cyn i’r lein gael ei chau fel rhan o doriadau drwg-enwog ar reilffordd Beeching y flwyddyn ganlynol.
Ers hynny mae gwirfoddolwyr rheilffordd ymroddedig wedi ail-agor y rheilffordd 10 milltir o hyd yn raddol, gyda’r cyswllt olaf yn cael ei gwblhau yr haf diwethaf pan agorwyd gorsaf newydd Corwen, gwerth £1.25 miliwn, yn swyddogol gan yr Arglwydd Hendy, cadeirydd Network Rail.

Galluogodd hyn i barti o bobl ifanc a’u hathrawon deithio i orsaf Llangollen ar ddydd Mawrth Gorffennaf yr ail i fwynhau diwrnod llawn hwyl yn yr Eisteddfod ynghyd â’u cymheiriaid o ysgolion ar draws gogledd Cymru. Y tair ysgol lwcus yn Nyffryn Dyfrdwy fu’n rhan o’r profiad teithio newidiol oedd Ysgol Bro Dyfyrdwy yng Nghynwyd, Ysgol Caer Drewyn yng Nghorwen ac Ysgol Carrog.

Cawsant eu croesawu ar orsaf Llangollen gan grïwr y dref Austin “Chem” Cheminais. Dywedodd Ian Lebbon, cadeirydd pwyllgor marchnata’r Eisteddfod a drefnodd y wibdaith arbennig: “Cytunodd Rheilffordd Llangollen a Chorwen i gynnal y gwasanaeth arbennig i ddisgyblion fynychu diwrnod ein plant yn lle teithio ar fws. Roedd hyn nid yn unig yn dda i’n hamgylchedd ond yn ychwanegu at gyffro’r plant.

“Y plant olaf i ddefnyddio’r union lwybr hwn fyddai disgyblion o Ysgol Dinas Bran yn Llangollen yn teithio o Gorwen yn 1963, sy’n golygu ei bod wedi cymryd dros 60 mlynedd i ddychwelyd gwasanaeth o’r fath.
“Fe wnaethon ni ein gorau i ail-greu rhag-bandemig arbennig yr Eisteddfod yn 2019 ond roedd hynny cyn i Gorwen agor a bu’n rhaid i ni fyrddio’r plant yng Ngharrog, yr orsaf ymhellach ar hyd y lein. “Roedd y trên cyntaf yn syth o Gorwen i Langollen yn llwyddiant mawr ac roedd gennym ni bum cerbyd yn llawn o blant hapus iawn a oedd yn methu aros i gael eu cludo i faes yr Eisteddfod. “Hoffwn ddiolch i bawb a wnaeth y digwyddiad arbennig hwn mor llwyddiannus.”

Unwaith ar faes yr Eisteddfod cafodd y teithwyr trên hapus berfformiad arbennig yn y Pafiliwn yn cynnwys perfformiad dwyieithog rhyngweithiol gan gerddorfa a storïwr ynghyd ag uchafbwynt y Neges Heddwch flynyddol a ysgrifennwyd gan Elen Mair Robert ac a gyflwynir gan ddisgyblion o ysgolion y Garth, Pentre a Froncysyllte.

Un o Blant y Rheilffordd oedd Tomos, 10 oed o Ysgol Bro Dyfyrdwy yng Nghynwyd. Dywedodd: “Fe wnes i fwynhau’r daith trên yn fawr ac rwy’n edrych ymlaen at weld yr Eisteddfod lle dwi erioed wedi bod o’r blaen. Rydw i eisiau gweld yr holl bethau ar y maes a chlywed y Neges Heddwch.”

Ac meddai Jayla, 11 oed o Ysgol Caer Drewyn yng Nghorwen: “Dyma fy nhro cyntaf i ymweld â’r Eisteddfod ac roedd hi’n wych dod i mewn ar y trên. Rwy’n edrych ymlaen at weld popeth a byddaf yn dod yn ôl ar Orffennaf 12 i weld cyngerdd Jess Glynne yn y Pafiliwn.”

Mae Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen wedi ymuno â hyrwyddwyr Live Nation, Cuffe a Taylor ar gyfer yr ŵyl eleni. Dim ond rhai o’r enwau sydd eisoes wedi perfformio ar lwyfan eiconig Pafiliwn Llangollen yw Bryan Adams, Simple Minds a Paloma Faith.

Dywedodd llefarydd ar ran Rheilffordd Llangollen a Chorwen: “Mae’r rheilffordd yn falch iawn o fod wedi bod yn rhan o’r Eisteddfod Ryngwladol eto ar ôl absenoldeb hir o redeg trenau i ddod â phlant ysgol a gwesteion eraill i’r digwyddiad hanesyddol a mawreddog hwn.  “Mae ein gorsaf hardd yn Llangollen wedi croesawu llawer o ymwelwyr i’r dref ers iddi agor am y tro cyntaf, rhyw 162 o flynyddoedd yn ôl.  Gobeithio bod pawb sy’n teithio gyda ni dros yr wythnosau nesaf yn mwynhau eu hamser yn yr Eisteddfod yn fawr ac yn mynd ag atgofion arbennig iawn i ffwrdd. Teithio i’r digwyddiad ar y trên.”

Dechreuodd yr Eisteddfod Graidd ar nos Fawrth, Gorffennaf 2 – wrth i filoedd fwynhau Cyngerdd Diwrnod y Plant yn y Pafiliwn ac amrywiaeth o berfformiadau trwy gydol y dydd, ar lwyfannau bywiog tu allan.

Gwnaeth Tom Jones ei ymddangosiad cyntaf yn Llangollen nos Fawrth wrth i’r Eisteddfod gychwyn ar ei gŵyl fwyaf a mwyaf uchelgeisiol eto.

Mae Dr Rowan Williams yn cwrdd ag aelodau o’r grŵp dawns o Grŵp Ysgolion Mother Touch yn Zimbabwe y tu allan i’r Pafiliwn lle buont yn perfformio.

Traddododd cyn Archesgob Caergaint Dr Rowan Williams y Ddarlith Heddwch ar ail ddiwrnod Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen.

Dr Williams, sydd hefyd yn gyn Archesgob Cymru ac yn Esgob Mynwy, yw cadeirydd Academi Heddwch Cymru, sefydliad heddwch cenedlaethol Cymru.

Gyda themâu heddwch a chymod yn greiddiol iddynt, mae Eisteddfod Llangollen yn gweithio gydag AcademiHeddwch Cymru i draddodi ei Darlith Heddwch a seremoni Gwobrau’r Rhai Ifanc Heddwch, pan fydd pobl ifanc o bob rhan o Gymru yn cael eu dathlu am eu cyfraniadau i heddwch.

Yn ei ddarlith, a draddodwyd o brif lwyfan byd-enwog y Pafiliwn a oedd wedi cynnal cyngerdd hynod lwyddiannus y noson gynt gan Syr Tom Jones, tynnodd Dr Williams, sy’n llysgennad cryf dros heddwch a chymod, gyffelybiaeth â’r byd cythryblus sydd ohoni heddiw. sefyllfa ryngwladol adeg Deiseb Heddwch Merched Cymru 1923.

Ym 1923, arswyd y Rhyfel Byd Cyntaf ar ôl ysgogi cenhedlaeth yn erbyn gwrthdaro, trefnodd menywod Cymru ymgyrch ddigynsail dros heddwch byd-eang.

Arwyddodd cyfanswm o 390,296 o fenywod ddeiseb goffa trwy Undeb Cynghrair y Cenhedloedd Cymru yn galw ar America i ymuno ac arwain Cynghrair y Cenhedloedd newydd ac roedd 2023 yn nodi canmlwyddiant yr ymgyrch y mae Academi Heddwch wedi cydlynu prosiect dathlu mawr ar ei gyfer.  Yn ei ddarlith canmolodd Dr Williams y ddeiseb fel gweledigaeth a rennir yn wyneb problem gyffredin, rhywbeth y byddai’r byd modern yn elwa ohono, pwysleisiodd.

Dywedodd Cadeirydd Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen, yr Athro Chris Adams: “Roedd hi’n ddyletswydd balch i mi gyflwyno Dr Williams wrth iddo draddodi Darlith Heddwch Academi HeddiwchCymru, y mae’n gadeirydd arni, i ni.

“Mae’r Eisteddfod wedi’i hanrhydeddu’n fawr yn newis yr Academi o’n gŵyl fel lleoliad ei Darlith Heddwch a hefyd ei Gwobrau Tangnefeddwyr Ifanc.

“Nid yw Dr Williams yn ddieithr i’r dasg o fynd i’r afael â rhai o heriau mawr ein hoes ac roeddwn i’n edrych ymlaen yn fawr at glywed yr hyn oedd ganddo i’w ddweud wrth gymuned yr Eisteddfod ar y testun heddwch, sydd mor agos at yr Eisteddfod. calon ein gŵyl.”

Cyn traddodi’r Ddarlith Heddwch, aethpwyd â Dr Williams, a fu’n Archesgob Caergaint am ddegawd, ar daith dywys o amgylch maes yr Eisteddfod gan yr Athro Adams lle cyfarfu â nifer o berfformwyr rhyngwladol a gwirfoddolwyr yr ŵyl.