Mae’r arloeswr cerddoriaeth ddawns Pete Tong a’r eicon cerddoriaeth byd-eang Billy Ocean, ynghyd â’r gwestai arbennig iawn Marti Pellow, yn dod â sioeau pennawd na ellir eu colli i Bafiliwn Llangollen yr haf nesaf.

Bydd Pete a’i sioe fyd-enwog Ibiza Classics – yn cynnwys The Essential Orchestra – yn chwarae TK Maxx yn cyflwyno’n Fyw yn Pafiliwn Llangollen ddydd Iau Mehefin 25.

Ddydd Sadwrn Mehefin 27 – bydd Billy Ocean, yr arwr ar frig y siartiau y tu ôl i ganeuon clasurol fel Caribbean Queen (No More Love On The Run) a Red Light Spells Danger, yn serennu’r lleoliad eiconig yng Nghymru gyda’r gwestai arbennig a chyn-flaenydd Wet Wet Wet Marti Pellow.

Mae tocynnau ar werth am 10yyb o ddydd Gwener trwy llangollen.net a ticketmaster.co.uk

O lannau heulog Ibiza i lwyfannau mwyaf y byd, mae Pete Tong wedi ailddiffinio cerddoriaeth ddawns fyw. Yn gynharach eleni, dathlodd 10fed pen-blwydd Ibiza Classics gyda phedair noson wedi gwerthu allan yn Neuadd Frenhinol Albert ochr yn ochr â The Essential Orchestra a sêr fel Becky Hill, Barbara Tucker, Damian Lazarus, David Morales, Paul Oakenfold, a Seth Troxler.

Drwy gydol ei yrfa nodedig o dros 30 mlynedd, mae Pete wedi hyrwyddo cerddoriaeth ddawns ar raddfa fyd-eang, gan wthio ffiniau’n gyson a chefnogi talent newydd. Cafodd ei gyfraniadau eu cydnabod yn ffurfiol gyda Gwobr Ymddiriedolaethau’r Diwydiant Cerddoriaeth dathlwyd yn 2021, gan anrhydeddu ei effaith eithriadol ar gerddoriaeth a darlledu.

Wedi’i eni yn Trinidad a’i fagu yn y Pen Dwyreiniol  Llundain, mae Billy Ocean yn un o artistiaid mwyaf parhaol a llwyddiannus y DU. Mae wedi gwerthu mwy na 30 miliwn o recordiau ledled y byd, wedi derbyn Gwobrau GRAMMY ac Ivor Novello, dwy Wobr Gerddoriaeth Billboard, Gwobr Cyflawniad Oes MOBO ac MBE am wasanaethau i gerddoriaeth.

Daeth llwyddiant Billy gyda Love Really Hurts Without You ym 1976, ac yna cyfres o ganeuon byd-eang gan gynnwys Red Light Spells Danger, When The Going Gets Tough, The Tough Get Going, Loverboy, Suddenly, Get Outta My Dreams, Get Into My Car, a’r Caribbean Queen (No More Love On The Run) a enillodd Wobr GRAMMY, gan ddenu miliynau o frydiau ledled y byd.

Gyda mwy na 15 miliwn o albymau wedi’u gwerthu, lawer o senglau rhif un, a chaneuon eiconig fel Sweet Little Mystery, Goodnight Girl, Love Is All Around, ac Angel Eyes, mae Marti Pellow yn un o gantorion mwyaf poblogaidd ac amlddawn y DU.

Yn ogystal â gyrfa unigol lwyddiannus – sy’n cwmpasu pop, jazz, a soul – mae hefyd wedi ennill clod ar lwyfan y theatr gerdd, gan serennu yn Chicago (West End a Broadway), Evita, Jekyll & Hyde, Blood Brothers, a Chess.

Mae Billy Ocean a Pete Tong yn ymuno â David Gray ymhlith y cyhoeddiadau cyntaf ar gyfer TK Maxx yn cyflwyno Live at Llangollen Pavilion 2026, a gyflwynir fel rhan o bartneriaeth barhaus gydag Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen a hyrwyddwyr Live Nation, Cuffe a Taylor.

Dywedodd y Cyfarwyddwr Artistig Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol  Llangollen, Dave Danford: “Rydym wedi croesawu rhai artistiaid chwedlonol i Langollen dros y ddau haf diwethaf, ac nid yw’r flwyddyn nesaf yn eithriad.

“Rydym yn arbennig o falch o’r ystod o genres gwahanol y tro hwn – mae rhywbeth i bawb ym mhafiliwn Llangollen yr haf nesaf! Mae lleoliad godidog y pafiliwn, wedi’i amgylchynu gan fryniau hardd Cymru ac Afon Dyfrdwy, yn ei wneud yn lle gwirioneddol arbennig i brofi cerddoriaeth fyw.

“Mae’r ddwy sioe rydym yn eu cyhoeddi heddiw yn addo bod yn ddim llai na rhyfeddol: synau llawn enaid Billy Ocean gyda’r gwestai arbennig iawn Marti Pellow, ac egni ewfforig Clasuron Ibiza Pete Tong. Dwy noson anhygoel o gerddoriaeth fyw o’r radd flaenaf gan rai o’r enwau mwyaf yn y busnes.”

Heddiw, mae’r Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol yn Llangollen wedi datgelu ei sylabws cystadlaethau ar gyfer 2026, gan nodi ehangu nodedig o gyfleoedd i berfformwyr yng ngŵyl fyd-enwog yr haf nesaf, sy’n rhedeg o ddydd Mawrth 7 i ddydd Sul 12 Gorffennaf 2026.

Uchafbwynt amlwg yw’r cynnydd enfawr mewn categorïau dawns cystadleuol, gan gynyddu o ddim ond 5 yn 2025 i 14 dosbarth gwahanol. Mae’r ehangu digynsail hwn yn agor y drws i unawdwyr, ensembles, a grwpiau dawns diwylliannol o bob cwr o’r byd i arddangos eu celfyddyd. O fale a pherfformiadau cyfoes, i liw a bywiogrwydd dawnsfeydd gwerin a thraddodiadol, bydd llwyfan yr Eisteddfod yn cynnal mwy o amrywiaeth nag erioed o’r blaen.

Daw’r newidiadau’n uniongyrchol mewn ymateb i adborth gan berfformwyr a chynulleidfaoedd, a fynegodd awydd cryf am fwy o gyfleoedd i ddathlu amrywiaeth traddodiadau dawns byd-eang. Ar yr un pryd, bydd yr Eisteddfod yn parhau i anrhydeddu ei chystadlaethau mwyaf annwyl, gan gynnwys Corau Meibion, Côr y Byd, a llawer o ffefrynnau sefydledig eraill. Mae hyn yn sicrhau bod calon yr Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol yn parhau mor gryf ag erioed.

Yn 2025, croesawodd yr Eisteddfod dros 4,000 o gystadleuwyr o bob cwr o’r byd, pob un yn dod ynghyd i ddathlu diwylliant, creadigrwydd a chyfeillgarwch rhyngwladol. Gyda Sylabws 2026 bellach wedi’i gyhoeddi, mae’r trefnwyr yn rhagweld diddordeb sy’n torri record, gan atgyfnerthu enw da Llangollen fel un o wyliau celfyddydau rhyngwladol mwyaf cynhwysol a deinamig y byd.

Dywedodd Dave Danford, Cyfarwyddwr Artistig yr Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen, “Mae’r Eisteddfod erioed wedi bod yn ymwneud â dod â phobl ynghyd trwy gerddoriaeth a pherfformiad, ac mae gan ddawns rôl arbennig iawn yn y gorchest honno. Drwy ehangu ein categorïau cystadlu, rydym yn creu lle i fwy o draddodiadau, mwy o berfformwyr a mwy o straeon gael eu rhannu ar ein llwyfan. Allwn ni ddim aros i weld yr egni a’r creadigrwydd y bydd dawnswyr yn eu dwyn i Langollen yn 2026.”

Dywedodd Fiona Brockway, Ymddiriedolwr yn yr Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen, a chyn-Unawdydd Cyntaf gyda’r Bale Brenhinol, “Drwy gydol fy ngyrfa ddawns, rwyf wedi cael y fraint o berfformio ar lwyfannau ledled y byd, gan weld pŵer rhyfeddol dawns i oresgyn rhwystrau iaith ac uno pobl o bob diwylliant. Dyna pam rwyf mor gyffrous y bydd yr Eisteddfod yn Llangollen yn ehangu ei rhaglen ddawns yn sylweddol yn 2026, gan gofleidio arddulliau o Fale, Cyfoes, JASS, Tap, Treftadaeth a Gwerin Traddodiadol, i Ddawns Neuadd Ddawns, Hip-Hop, a Dawns Stryd. Bydd gan ddawnswyr y cyfle anhygoel i arddangos eu creadigrwydd a’u celfyddyd, i adrodd eu straeon ar lwyfan unigryw lle mae llawer o artistiaid byd-enwog wedi perfformio o’u blaenau, ac i dderbyn adborth amhrisiadwy gan banel o weithwyr proffesiynol uchel eu parch yn y diwydiant.

“Mae Llangollen yn lle lle gall dawnswyr a cherddorion ddod at ei gilydd i rannu eu diwylliant a’u cariad at berfformio gydag eraill o bob cwr o’r byd. Mae’n ddathliad o gysylltiadau ac alla i ddim aros i weld y dalent anhygoel ac ysbrydoledig yma yn 2026!”

Wedi’i sefydlu ym 1947, mae’r Eisteddfod  Gerddorol Ryngwladol Llangollen wedi tyfu i fod yn ddathliad byd-eang o heddwch a chyfeillgarwch, gan ddenu perfformwyr o’r radd flaenaf a chynulleidfaoedd brwdfrydig flwyddyn ar ôl blwyddyn. O’i gwreiddiau mewn cymod ar ôl y rhyfel i’w hymrwymiad heddiw i gyfnewid diwylliannol, mae’r Eisteddfod yn parhau i ddisgleirio fel symbol bywiog o le Cymru ar y llwyfan rhyngwladol.

Mae sylabws cystadlaethau llawn 2026 bellach ar gael i’w weld ar-lein, gyda manylion yr holl ddosbarthiadau a gofynion mynediad. Anogir perfformwyr ac ensembles i wneud cais yn gynnar i sicrhau eu lle yn yr hyn sy’n addo bod yn wythnos bythgofiadwy o gerddoriaeth, dawns a chyfeillgarwch yng nghanol Gogledd Ddwyrain Cymru.

Mae’r Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen, sy’n enwog ledled y byd, yn gwahodd artistiaid rhyngwladol o’r DU i berfformio yn ei gŵyl yn 2026, a gynhelir rhwng 7 a 12 Gorffennaf.

Ers bron i wyth degawd, mae’r Eisteddfod wedi sefyll fel goleudy heddwch, cyfeillgarwch a chyfnewid diwylliannol. Ers ei sefydlu ym 1947, mae’r Eisteddfod wedi croesawu miloedd o gerddorion, cantorion a dawnswyr o bob cyfandir – o Luciano Pavarotti ifanc i ensembles gwaelodol sy’n dod â synau a rhythmau eu mamwlad i fryniau Cymru.

Mae’r trefnwyr bellach yn galw am artistiaid rhyngwladol sy’n byw yn y DU.

“Ein cenhadaeth erioed fu dod â’r byd i Gymru a chreu lle mae diwylliannau’n cysylltu trwy gerddoriaeth a symudiad,” meddai Dave Danford, Cyfarwyddwr Artistig yr Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen. “Yn 2026, rydym yn arbennig o awyddus i arddangos yr amrywiaeth anhygoel o artistiaid rhyngwladol sy’n byw ac yn gweithio yma yn y DU. Os oes gennych chi rywbeth unigryw, ffres ac ysbrydoledig i’w rannu, rydyn ni’n eisiau glywed gennych chi.”

Mae’r Eisteddfod 2026 yn addo rhestr wych, gyda pherfformiadau ar draws sawl llwyfan. Gall cynulleidfaoedd ddisgwyl popeth o ddawns werin draddodiadol a byd-eang i gyfuniad cyfoes, jas, a chydweithrediadau arbrofol – dathliad wythnos o hyd yn llawn syrpreisys a hyfrydion.

Pwy ddylai wneud cais

Mae’r  Eisteddfod yn chwilio am geisiadau gan:

• Cerddorion a lleiswyr unigol
• Corau ac ensembles lleisiol
• Grwpiau dawns o bob arddull
• Gweithredoedd trawsddiwylliannol ac arbrofol sy’n cyfuno traddodiada

Os gall eich ffurf gelf symud, cyffroi neu ysbrydoli, mae’r Eisteddfod eisiau clywed gennych chi.

Sut i wneud cais

Gall artistiaid wneud cais trwy lenwi’r ffurflen gais swyddogol yma: https://forms.gle/GN7uvyHtBR3AGef8A

Mae’n bleser gan Eisteddfod  Gerddorol Ryngwladol Llangollen gyhoeddi mai Doctor Cymraeg fydd y gwestai arbennig ar y noson Paned a Sgwrs gyntaf erioed yn y Pafiliwn. Trefnir y digwyddiad gan Gweithgor Iaith yr Eisteddfod  mewn partneriaeth â SGDSD  (Partneriaeth Gymunedol De Sir Ddinbych).

Doctor Cymraeg yw persona ar-lein Stephen Rule. Mae’n seren rhyngrwyd, yn adnabyddus am wneud yr iaith Gymraeg yn fwy hwyliog a hygyrch. Mae ei bostiadau deniadol, ei lawrlwythiadau am ddim a’i ddosbarthiadau meistr wedi denu dilyniant enfawr yng Nghymru ac ar draws y byd.

☕ Mynediad: Am ddim – ar agor i wirfoddolwyr yr Eisteddfod a’r gymuned gyfan

Dywedodd Stephen Rule (Doctor Cymraeg), “Rwyf mor falch o gefnogi’r Eisteddfod  Gerddorol Ryngwladol Llangollen. Mae’n ddigwyddiad gyda hanes mor falch, ac rwy’n gyffrous i fod yn rhan o’i waith i ddathlu a hyrwyddo’r iaith Gymraeg yn y gymuned. Y syniad cyfan y tu ôl i Doctor Cymraeg erioed fu helpu pobl i sylweddoli nad oes angen i ddysgu’r iaith deimlo’n anodd nac yn fygythiol – gall fod yn bleserus, yn gymdeithasol, ac yn rhywbeth rydyn ni i gyd yn ei rannu gyda’n gilydd. Mae Paned a Sgwrs yn union y math o leoliad hamddenol lle gall hynny ddigwydd, ac alla i ddim aros i ymuno â’r sgyrsiau yn Llangollen.”

Dywedodd Rhys Davies, Cyfarwyddwr y Bwrdd ac Arweinydd Iaith Gymraeg yr Eisteddfod, “Rydym wrth ein bodd yn croesawu Doctor Cymraeg i Langollen. Mae ei bostiadau wedi creu cryn dipyn o sôn am yr iaith Gymraeg, gan ei gwneud hi’n hwyl ac yn hygyrch i bawb. Mae’r noson Paned a Sgwrs newydd hon yn ymwneud â hynny’n union – mwynhau’r Gymraeg gyda’n gilydd mewn lle croesawgar.”

Mae’r Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen yn dathlu llwyddiant ar ôl derbyn grant mawr gan Gyngor Celfyddydau Cymru i gyflawni uwchraddiad trawsnewidiol i’r Pafiliwn ar safle eiconig Llangollen.

Ar ôl ystyriaeth ofalus, mae Cyngor Celfyddydau Cymru wedi cadarnhau grant o hyd at £166,500 fel cyfraniad tuag at uwchraddio systemau sain a goleuo’r Pafiliwn. Bydd y buddsoddiad hwn yn gwneud cyfraniad sylweddol at ymgyrch yr Eisteddfod i drawsnewid yr adeilad yn lleoliad celfyddydau modern, effeithlon o ran ynni, drwy gydol y flwyddyn yng nghanol y gymuned.

Bellach yn ei 78fed flwyddyn, mae’r ŵyl fyd-enwog wedi bod yn arwydd o heddwch, cyfeillgarwch a chyfnewid diwylliannol trwy gerddoriaeth a dawns ers tro byd. Diolch i’r buddsoddiad hwn, bydd y Pafiliwn wedi’i gyfarparu â seilwaith o’r radd flaenaf a fydd yn gwella’r profiad i berfformwyr a chynulleidfaoedd, gan sicrhau ei ddyfodol fel gofod diwylliannol bywiog i ymwelwyr rhyngwladol a grwpiau lleol.

• I gynulleidfaoedd – profiad cyfoethocach gyda sain a goleuadau o ansawdd proffesiynol.
• I bartneriaid a threfnwyr digwyddiadau – lleoliad technegol uwch sy’n gallu cynnal popeth o arddangosfeydd talent lleol i gynyrchiadau teithiol rhyngwladol.
• I’r gymuned – mynediad gwell at ddigwyddiadau diwylliannol o ansawdd uchel a lle hyblyg ar gyfer creadigrwydd drwy gydol y flwyddyn.
• I’r amgylchedd – allyriadau carbon is a chostau rhedeg is diolch i dechnoleg sy’n effeithlon o ran ynni.

Bydd y gwaith yn dechrau yn hydref 2025 a disgwylir iddo gael ei gwblhau erbyn mis Ionawr 2026. Bydd y prosiect yn cael ei reoli gan dîm arweinyddiaeth yr Eisteddfod, gyda chefnogaeth contractwyr proffesiynol a gwirfoddolwyr.

Dywedodd John Gambles, Cadeirydd yr Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol yn Llangollen:

“Mae’r cyllid hwn yn gam sylweddol ymlaen i’r Eisteddfod ac i’r gymuned ehangach. Bydd yn gwella’r profiad i berfformwyr a chynulleidfaoedd ac yn helpu’r Pafiliwn i barhau i fod wrth wraidd bywyd diwylliannol Llangollen drwy gydol y flwyddyn. Ar yr un pryd, bydd o gymorth mawr yn ein hymdrech i leihau ein hôl troed carbon. Rydym yn ddiolchgar iawn i Gyngor Celfyddydau Cymru am eu cefnogaeth wrth ein helpu i wireddu’r weledigaeth hon.”

Dywedodd Carolyn Thomas AS , a gefnogodd y cais:

68 O SIOEAU WEDI GWERTHU ALLAN AR DRAWS UDA, AWSTRALIA, DU AC IWERDDON YN 2025 GAN GYNNWYS Y SET CHWEDLAU YN “ELECTRIC PICNIC”

Cyhoeddwyd y sioe gyntaf ar gyfer TK Maxx cyflwyno   Yn Byw ym Mfafiliwn Llangollen heddiw wrth iddo gael ei ddatgelu y bydd David Gray yn dod â’i daith fyd-eang i Ogledd Cymru yn 2026.

Yn dilyn ei set Chwedlau yn Electric Picnic y penwythnos hwn, mae David Gray heddiw yn cyhoeddi rhediad haf newydd sbon o ddyddiadau yn y DU ac Iwerddon ar gyfer 2026, gan gynnwys dyddiad ym Mhafiliwn Llangollen ddydd Gwener Mehefin 26, lle bydd gwesteion arbennig “The Divine Comedy” yn ymuno ag ef ar y noson.

Mae tocynnau ar werth am 10yb  ddydd Gwener drwy llangollen.net a ticketmaster.co.uk

Mae Taith Byd y Gorffennol a’r Presennol eisoes wedi gweld David yn gwerthu allan 68 o sioeau ar draws yr Unol Daleithiau, Awstralia, y DU ac Iwerddon yn 2025, gan gynnwys nosweithiau nodedig yn Neuadd Frenhinol Albert Llundain, SEC Armadillo Glasgow, O2 Apollo Manceinion a 3Arena Dulyn. Roedd ei set “Electric Picnic” yn nodi carreg filltir arall i gefnogi ei albwm newydd a gafodd glod mawr “Dear Life” (allan nawr drwy Laugh A Minute Records/Secretly Distribution).

Dywedodd David: “Rydym wedi cael y daith fwyaf anhygoel eleni, o’r noson agoriadol yn Boston i Awditoriwm Ryman yn Nashville, ac yna ymlaen i Neuadd Frenhinol Albert yn Llundain a’r 3Arena yn Nulyn.

“Mae’r rhain wedi bod yn rhai o’r sioeau mwyaf cofiadwy a hudolus yn fy ngyrfa gyfan. Rydym wedi gwthio ein hunain fel band ond mae wedi bod yn hynod werth chweil ac yn GYMAINT O HWYL! Pan mae pawb mewn ffurf mor dda, byddai’n ymddangos yn anghywir atal y bêl rhag rholio – felly gyda hynny mewn golwg, rwy’n falch iawn o gyhoeddi cyfres o ddyddiadau pellach ar gyfer haf 2026. Amseroedd cyffrous!”

Mae stori David Gray yn wahanol i unrhyw un arall. Treuliodd bron i ddegawd yn ymdrechu i wneud datblygiad, a phan ddigwyddodd, fe wnaeth hynny yn y ffordd fwyaf y gellid ei dychmygu wrth i “White Ladder” ddod yn un o albymau Prydeinig mwyaf poblogaidd y degawdau diwethaf a’i sefydlu fel artist sy’n llenwi’r arena.

Wrth i’r blynyddoedd fynd heibio, dim ond dyfnhau y mae ei grefft ganu wedi’i wneud – mae ei allu naturiol i gyfleu emosiynau penodol, awyrgylchoedd, neu, fel y clywyd ar ei albwm clodwiw yn 2021 Skellig, ymdeimlad o le, wedi’i osod yn gadarn yn llinach y canwyr-gyfansoddwyr barddonol clasurol. Er bod pobl fel Ed Sheeran, Adele a Hozier wedi cydnabod ei ddylanwad, mae Gray wedi parhau i ddilyn ei lwybr artistig ei hun.

Mae’r ymateb i 13eg albwm Gray, “Dear Life”, wedi bod yn eithriadol. Wedi’i gynhyrchu gan Ben de Vries, mae beirniaid wedi’i ganmol fel “buddugoliaeth frodorol” (Telegraph), “ei waith mwyaf cyffesol ac emosiynol hyd yn hyn” (Clash), a “llosgwr araf sy’n mynd ar dân” (Mojo). Mae’r albwm hefyd wedi tynnu cymariaethau ag albwm Gray.” White Ladder” aml-blatinwm — “mae DNA sonig “White Ladder” yn bresennol yma” (Rolling Stone) a’i “albwm mwyaf pop a mwyaf llwyddiannus ers “White Ladder” (Music OMH). Mae ei gelfyddyd fel cyfansoddwr caneuon hefyd wedi cael ei nodi’n benodol — “mae’r 13eg albwm hwn yn cadarnhau nad yw Gray wedi colli ei gyffyrddiad” (Guardian) a “chasgliad llawn enaid o ganeuon barddonol gyfoethog am gariad, newid a marwolaeth” (Independent).

Cyflwynir y sioe flaenllaw fel rhan o bartneriaethau parhaus gydag Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen a hyrwyddwyr Live Nation, Cuffe a Taylor.

Dywedodd cyd-sylfaenydd Cuffe a Taylor, Peter Taylor: “Rydym wrth ein bodd unwaith eto yn gweithio gyda’r tîm yn Llangollen. Mae’r lleoliad hwn mewn rhan mor brydferth o’r byd, ac mae’n bleser dod ag artistiaid o’r safon uchaf yma. Rydym wedi cael dwy flynedd wych yn Llangollen hyd yn hyn ac mae’n ffordd wych o gychwyn ein cynlluniau ar gyfer 2026 na thrwy gyhoeddi David Gray – artist sydd wedi ennill sawl gwobr gyda’i wreiddiau Cymreig ei hun.”

Ychwanegodd Cyfarwyddwr Artistig yr Eisteddfod Gerddorol Ryngwladol Llangollen, Dave Danford: “Rydym wrth ein bodd yn gwneud ein cyhoeddiad cyntaf ar gyfer haf 2026, cyn ein trydedd flwyddyn o gydweithio â Cuffe a Taylor ar gyfres sioeau Yn Fyw Ym Mhafiliwn Llangollen. Mae David Gray yn artist hynod lwyddiannus a phoblogaidd, gyda gwreiddiau cryf yng Nghymru ar ôl tyfu i fyny yn Sir Benfro, felly rydym yn edrych ymlaen yn fawr at ei groesawu i Langollen y flwyddyn nesaf!”

Mae Eisteddfod Gerddorol Rhyngwladol Llangollen wedi lansio apêl baner rhyngwladol i helpu i gadw baneri nifer o wahanol wledydd yn hedfan o bont enwog y dref drwy gydol y flwyddyn.

Bob haf, mae’r bont hynafol ar draws Afon Dyfrdwy wedi’i leinio â baneri nifer o genhedloedd, gan groesawu perfformwyr ac ymwelwyr i un o ddigwyddiadau diwylliannol enwocaf Cymru. Gwelodd yr ŵyl eleni dros 4,000 o gystadleuwyr o bob cwr o’r byd yn dod â cherddoriaeth, dawns a chyfeillgarwch i Ddyffryn Dyfrdwy.

Ers ei sefydlu ym 1947, mae’r ŵyl wedi sefyll fel symbol o heddwch a chymod trwy gerddoriaeth a dawns. Wedi’i chreu yn sgil rhyfel, mae’n parhau i uno cenhedloedd, diwylliannau a chymunedau mewn ysbryd o gyfeillgarwch sydd mor hanfodol heddiw ag yr oedd bryd hynny.

Ar hyn o bryd, dim ond yn ystod mis Gorffennaf ac Awst y caiff y baneri rhyngwladol eu harddangos oherwydd cost eu disodli a’u cynnal a’u cadw. Dywed trefnwyr yr ŵyl y byddent wrth eu bodd yn gweld y bont wedi’i gwisgo â baneri o bob cwr o’r byd drwy gydol y flwyddyn fel neges barhaol o groeso i’r byd.

Dywedodd David Hennigan, Cyfarwyddwr Bwrdd Eisteddfod Gerddorol Rhyngwladol Llangollen:

“Mewn cyfnod pan fo baneri yn bwnc sgwrsio poblogaidd ledled y DU, mae stori Llangollen yn wahanol. Mewn byd lle gall baneri rannu weithiau, mae ein baneri rhyngwladol yn symbol o undod. Maent yn cynrychioli heddwch, cyfeillgarwch ac ysbryd Cymru fel gwlad noddfa. Os yw pobl eisiau dathlu baneri, pam lai hedfan baneri dros undod?”

Mae’r Eisteddfod yn gwahodd pobl ledled Cymru a thu hwnt i gefnogi ei Hapêl Baner Rhyngwladol a helpu i gadw neges groeso’r dref yn hedfan yn uchel.

Mae gan Eisteddfod Ryngwladol Llangollen enw da sy’n dyddio’n ôl i 1947 am ddod â’r byd i Langollen – ac i Gymru. Mae cannoedd o filoedd o bobl, o ddwsinau o wledydd wedi ymweld dros y blynyddoedd, gan ddod â’u diwylliannau a’u hieithoedd i Ogledd Cymru.

Mae Llangollen bob amser wedi croesawu a dathlu creadigrwydd ac amrywiaeth byd-eang wrth hyrwyddo heddwch a’n dynoliaeth gyffredin. Ond beth am y cymunedau hynny o lawer iawn o wledydd sydd wedi ymsefydlu yng Nghymru flynyddoedd lawer yn ôl, neu sydd wedi symud yma’n ddiweddar am bob math o resymau – o ganlyniad i ryfeloedd, neu geisio noddfa a lloches?

Sut maen nhw’n gweld eu hunain a sut orau i roi cyfle iddyn nhw ddangos i Gymru a’r byd sut mae eu cymunedau’n ymdopi ac yn wir yn ffynnu yng Nghymru?

Dyna’r her yr oedd Eisteddfod Ryngwladol Llangollen a Chyngor Celfyddydau Cymru eisiau mynd i’r afael â hi, trwy gyfrwng barddoniaeth, cerddoriaeth a dawns. A dyna sut, a pham y cynlluniwyd a datblygwyd y prosiect Rhythmau a Gwreiddiau Cymunedol dros y ddwy flynedd ddiwethaf.

Ym mis Gorffennaf 2024, cymerodd tri grŵp o wahanol rannau o Gymru ran mewn prosiect peilot i berfformio yn Llangollen, i rannu ac arddangos eu cefndiroedd diwylliannol eu hunain ac i ddweud wrth y byd am eu cymunedau sy’n byw yma yng Nghymru. Roedd yn llwyddiant mawr ac yn 2025, dechreuodd chwe grŵp deinamig o bob cwr o Gymru weithio ar eu prosiectau cymunedol unigol.

Fe gafodd y grwpiau gymorth gan yr ymgynghorwyr cymunedol arbenigol Richie Turner a Lyndy Cooke ynghyd â chyfarwyddwyr y prosiect, Garffild a Sian Eirian Lewis, i fynd drwy’r broses greadigol. Darparwyd cyngor a chefnogaeth arbenigol i bob grŵp ar sut i adrodd straeon a pherfformio gan dri phartner allanol allweddol – Llenyddiaeth Ar Draws Ffiniau, Cwmni Dawns Cenedlaethol Cymru a Cherddoriaeth Gymunedol Cymru. Fe berfformiodd pob un o’r chwe grŵp ar Lwyfan y Globe yn yr Eisteddfod ar 9fed o Orffennaf 2025.

Roedd yn brynhawn gwych o greadigrwydd, angerdd ac egni, a ddechreuodd gyda pherfformiad gan gwmni Dance Empire o Wrecsam mewn partneriaeth â grŵp ieuenctid EYST, grŵp o bobl ifanc o wahanol wledydd sydd wedi ymgartrefu yn ardal Wrecsam. Cyflwynodd y bobl ifanc, o bump oed i eraill yn eu harddegau, berfformiad deg munud o hyd drwy gân a dawns ar y thema ‘Heddwch Byd-eang’. Defnyddiwyd caneuon pop modern Saesneg fel rhan o’r perfformiad a roedd y gân Gymraeg adnabyddus, ‘Yma o Hyd’, wedi cael pawb i ganu gyda’i gilydd ar y diwedd. Eu neges yn syml oedd, ta waeth o ble rydych chi’n dod, neu’r heriau rydych chi’n eu hwynebu mewn bywyd, ein bod ni’n dal yma, wedi’n huno gyda’n gilydd.

Nesaf ar Lwyfan y Globe daeth Samarpan, grŵp dawns Indiaidd â berfformiodd ddarn hyfryd o ddawns glasurol Indiaidd wedi eu plethu gyda dylanwadau diwylliannol Cymreig yn cynrychioli undod, perthyn a gobaith am y dyfodol. Fe wnaethon nhw gyflwyno caneuon gwerin traddodiadol Cymru wedi’u cyfuno â symudiadau dawns traddodiadol Indiaidd mewn perfformiad â oedd yn hudolus ac yn emosiynol.

Dangosodd y grŵp cymunedol Caminhos o ardal Caerdydd gymysgedd o ddawns, llafarganu a’r gair llafar Brasilaidd ac Affricanaidd. Mewn perfformiad llawn lliw ac egni, fe wnaethon nhw adrodd eu stori am gymuned â oedd yn byw mewn cytgord ond oedd yn wynebu grymoedd allanol a greodd helbul ac anhrefn. Roedd gan y perfformiad hwn bopeth, gan gynnwys darn oedd yn efelychu ymladd arddull ‘martial arts’ ac fe wnaeth y cymysgedd o lafarganu, canu a dawnsio wir gyffwrdd cynulleidfa emosiynol a gwerthfawrogol.

Daeth Oasis nesaf – perfformiad ar y cyd â gyflwynwyd gan Fand Gambas a Chôr Un Byd Cymru. Gyda’i gilydd, fe wnaethon nhw gyflwyno perfformiad â oedd yn dathlu diwylliant a iaith trwy ddefnyddio amrywiaeth o ganeuon pwerus i ddisgrifio’r ymdeimlad unigryw o fod yn geiswyr lloches yma yng Nghymru. Roedd yn berfformiad cofiadwy iawn yn seiliedig ar eu negeseuon clir o ‘wneud y byd yn well lle i fyw’ ac o fod yn ‘rhydd i hedfan’ ac i ‘freuddwydio am gariad’.

Fe wnaeth canu a dawnsio i sŵn Afrobeats gan TGP Teulu Dawns Cymru sicrhau bod y gynulleidfa yn dawnsio hefyd! Grŵp ifanc o geiswyr lloches yw’r rhain a oedd am daflu goleuni ar themâu fel hunaniaeth, treftadaeth, gwydnwch a phŵer cymuned. Dechreuodd y perfformiad gyda chyflwyniad yn y Gymraeg a’r Saesneg gan un o’r aelodau a’r negeseuon oedd “mae heddwch y byd yn dechrau gyda ni” ac “nid ydym wedi torri”. Ar ddiwrnod poeth iawn, roedd hwn yn berfformiad llawn egni ac emosiwn â gyflwynodd y gynulleidfa i gymuned glos ac agos sy’n byw yn ne Cymru.

A llifodd yr egni a’r emosiwn hwnnw’n ddi-dor i’r perfformiad nesaf a’r olaf gan y grŵp Balkan Roots o Gaerdydd a Chasnewydd, grŵp cydweithredol sy’n cynnwys unigolion o wledydd yr hen Iwgoslafia ac sydd bellach yn byw yng Nghymru. Maent yn rhannu treftadaeth Balcanaidd ac mae eu stori, â adroddir trwy gân a dawns, yn ymwneud ag adeiladu pontydd rhwng yr hen a’r newydd, rhwng traddodiadau a ffordd newydd o fyw, a defnyddio cymuned a charedigrwydd i uno cenhedloedd. Roedd hwn yn berfformiad llawn bywyd gyda llawer o ganu gwych – a’r perfformwyr yng nghanol y gynulleidfa ar ddiwedd y sioe ar gyfer dathliad cofiadwy gyda’i gilydd.

Yna cymerodd y grwpiau ran yng Ngorymdaith y Cenhedloedd yn Llangollen, ochr yn ochr â 4000 o gystadleuwyr rhyngwladol o bob cwr o’r Byd – gan gloi prynhawn gwych yn dathlu amrywiaeth Cymru trwy gân a dawns.

Dywedodd Garffild Lewis, un o gyfarwyddwyr y prosiect, “Mae prosiect Rhythmau a Gwreiddiau Cymunedol wedi dangos i ni bŵer rhyfeddol y celfyddydau i uno pobl, dathlu amrywiaeth, ac adrodd straeon sy’n bwysig. Roedd gweld y cymunedau hyn yn rhannu eu traddodiadau, eu brwydrau, a’u llawenydd ar Lwyfan y Byd yn gyffrous iawn. Dyma beth yw pwrpas yr Eisteddfod – lle i ddiwylliannau gwrdd, i gysylltu, ac i greu rhywbeth gwirioneddol gofiadwy.”

Roedd hwn yn ddiwrnod – ac yn brosiect – a fydd yn cael ei gofio a’i drysori gan bawb dan sylw. Roedd Dafydd Rhys, Prif Weithredwr Cyngor Celfyddydau Cymru, ymhlith y cannoedd o bobl â wyliodd y grwpiau – ac roedd wrth ei fodd gyda’r perfformiadau ac yn falch iawn o brosiect Rhythmau a Gwreiddiau.

Rhaid i’r gair olaf fynd i un o’r perfformwyr:

“…roedd bod yn rhan o ŵyl Gymreig mor eiconig—yn enwedig drwy’r rhaglen Rhythmau a Gwreiddiau Cymunedol—yn gyfle newydd ac ysbrydoledig. Fe wnaeth ganiatáu inni gyflwyno ffurfiau celf clasurol a chymunedol Indiaidd ochr yn ochr â thraddodiadau diwylliannol cyfoethog Cymru mewn lleoliad â gydnabyddir yn fyd-eang. Roedd yn gam ystyrlon yn ein taith barhaus o ddefnyddio’r celfyddydau i adeiladu pontydd diwylliannol”.

Un o’r corau rhagorol yn Eisteddfod Ryngwladol Llangollen 2025 oedd Cantorion Musical Originals o Jersey. Dyfarnwyd y teitl mawreddog Côr Ifanc y Byd 2025 iddynt.

Gohiriwyd cyflwyno’r wobr hir-ddisgwyliedig hon oherwydd y digwyddiad meddygol rhyfeddol a arweiniodd at ganslo cyngerdd y Cenhedloedd Unedig ddydd Mercher, Gorffennaf 9. O ganlyniad, cynhaliwyd seremoni y diwrnod canlynol. Cyflwynwyd y wobr gan Dr Rhys Davies, er cof am ei fab Owen. Dr Davies a’i wraig Anne, sy’n noddi’r gystadleuaeth hon yn flynyddol.

Derbyniodd Imogen Nicholas, Cyfarwyddwr Cerdd y côr, ynghyd ag aelodau’r grŵp, y tlws a’r wobr yn falch. Dywedodd, “Mae’n hollol syfrdanol. Dywedodd un o’r beirniaid wrthym mai nhw yw’r marciau uchaf a ddyfarnwyd erioed i gôr plant yn yr Eisteddfod  honno, sef crème de la crème yr Eisteddfodau.

“Mae’r tlws mor drwm fel na allem ei gael ar yr awyren yn ôl!… Mae’r côr yn haeddu’r llwyddiant hwn gymaint. Maen nhw wedi rhoi llawer i fyny am hyn; roedden nhw ei eisiau, ac fe’i cawsant. Rwyf mor falch ohonyn nhw. Bydd y tlws yn y pen draw yn cael ei arddangos yn gyhoeddus mewn amgueddfa ar Jersey.”

Wrth siarad am y wobr, dywedodd Dr. Rhys Davies, ymddiriedolwr ac arweinydd y Gymraeg yn yr ŵyl, “Rhoddir gwobr Côr Ifanc y Byd er cof am ein mab, Owen Davies. Mae’n golygu cymaint gweld y cantorion Musical Originals , gyda’u hegni a’u talent rhyfeddol, yn derbyn y wobr hon. Mae enw Owen yn parhau trwy’r gerddoriaeth, y llawenydd, a’r ysbryd diwylliannol y mae’r wobr hon yn ei gynrychioli, a gwn y byddai’n hynod falch o’r côr anhygoel hwn.”

Mae tîm yr Eisteddfod  yn hynod falch o gantorion Musical Originals a’u cyflawniadau nodedig, sy’n ychwanegu at y traddodiad cyfoethog o ddathlu rhagoriaeth gerddorol a chyfnewid diwylliannol y mae’r ŵyl yn enwog amdano.

Mae cronfa wobrau 2026 bellach ar agor, mae pob ceiniog yn mynd yn uniongyrchol i’r cystadleuwyr. Mae’r haelioni yn helpu i feithrin diwylliant byd-eang o greu cerddoriaeth amatur, gan ddarparu llwyfan hanfodol i artistiaid unigol ifanc sy’n dod i’r amlwg a grwpiau talentog.

Mae’r arweinydd David Squire wedi adlewyrchu ar brofiad bythgofiadwy Côr Ieuenctid Seland Newydd yn yr Eisteddfod Ryngwladol Llangollen, lle cafodd y côr ei goroni’n Gôr y Byd mewn buddugoliaeth syfrdanol yr wythnos diwethaf. Roedd David yn siarad o Lundain, wrth i’r côr arobryn baratoi i deithio’n ôl i Seland Newydd.

Disgrifiodd Squire, a fynychodd yr ŵyl ddiwethaf yn 2013 gyda chôr SSAA Ysgol Kristin, Euphony, y daith fel rhyw fath o ddychweliad adref – ynghyd â’i dywydd da nodweddiadol:

“Y tro diwethaf i mi fod yno oedd yn 2013, ac rwy’n cofio ei bod hyd yn oed yn boethach bryd hynny – felly fy theori yw efallai mai fi sy’n gyfrifol am ddod â’r tywydd gorau i Langollen!”

Aeth Côr Ieuenctid Seland Newydd ati i’r gystadleuaeth gyda chyffro ond ychydig o ddisgwyliad, gan wybod safon eithriadol o uchel y corau a oedd yn cymryd rhan.

“Mae llawer o’r corau hyn yn ymarfer sawl gwaith bob wythnos; dim ond tair gwaith y flwyddyn yr ydym yn cwrdd,” eglurodd Squire. “Dyna pam rwyf mor falch bod ein ffocws ar repertoire gwych, hyblygrwydd tonal, cerddoriaeth a chyfathrebu wedi cael ei gydnabod. Gweithiodd ein cantorion mor galed i gyflwyno eu perfformiadau gorau, yn enwedig yng nghynhyrchiad Côr y Byd – ac roeddent wrth eu bodd gyda’r canlyniad, yn ddealladwy.”

Mae ennill teitl Côr y Byd, sef anrhydedd uchaf yr ŵyl, yn gosod Côr Ieuenctid Seland Newydd ymhlith y gorau o gerddoriaeth gorawl fyd-eang ac yn nodi moment arwyddocaol arall yn hanes 46 mlynedd y côr. Dyfarnwyd ‘Gwobr Arweinydd Jayne Davies’ i David hefyd ar ei daith ffarwel gyda’r côr.

Canmolodd David drefnwyr yr Eisteddfod a lletygarwch Cymru:

“Diolch yn fawr iawn i’r trefnwyr, gwirfoddolwyr a phobl Cymru am wneud i ni deimlo mor groesawgar a’n helpu i ddathlu’r cyflawniad arbennig hwn.”

Cyflwynwyd Tlws Pavarotti gan weddw’r diweddar Faestro, Nicoletta Mantovani. Nicoletta, a ymwelodd â Llangollen i nodi achlysur pen-blwydd perfformiad cyntaf eiconig Pavarotti yn yr ŵyl yn ddeg ar hugain.